Mindful en impactvol innoveren? Zo maak je het mogelijk

Je kent het vast wel. Een overlopende mailbox en agenda die uitpuilt van hybride meetings. PowerPoint staat al een week open, maar de presentatie voor morgen is nog steeds niet af. En dat advies…Voor wie was het ook alweer? Dat staat vast ergens op je oneindige to-do list. En dan heeft je manager ook nog bedacht dat je ‘iets’ moet met innovatie, anders werken. Alsof er nog ruimte in je dag of hoofd zit! Begrijpen ze dan niet hoe druk je het al hebt? In zulke situaties biedt mindfulness uitkomst. Inge Witkamp van Mindful Rijk – het expertisecentrum voor Mindfulness en positieve psychologie - vertelt hoe het werkt.

‘Mindfulness is een vaardigheid die helpt meer rust en ruimte in je hoofd te ervaren zodat je je bewuster wordt van je reacties en effectiever handelt. Het leert je aanwezig zijn bij alles wat er is. Niet alleen bij wat leuk is, ook bij vervelende gebeurtenissen. Het helpt ruimte in je hoofd creëren om met diverse situaties om te gaan en geeft inzicht in je eigen gedragspatronen. Mindfulness leert je van een afstand naar jezelf kijken en bewuster handelen en reageren. Het helpt je patronen herkennen, tijdig ingrijpen. Zo kun je – waar nodig – verandering maken, bijvoorbeeld door op een andere manier te reageren of zelfs te werken. Het maakt je geest flexibeler en innovatiever’, vertelt Inge.  

Inge Witkamp

Introspectie en invloedsfeer

‘Mindfulness wordt vaak gezien als ‘zweverig’, maar dat is het niet. Bij Mindful Rijk houden we ons bezig met mindfulness vanuit de positieve psychologie specifiek gericht op de Rijksoverheid. We bieden dus geen mindfulness trainingen zoals je wellicht privé doet, maar zakelijke trainingen op het snijvlak van jou als persoon, de organisatie waarbinnen je werkt en het beroep dat je uitoefent. Je leert zien waar je invloed ligt, wat je patronen zijn en wat je kunt bijdragen in het licht van bestaande vraagstukken. Een training waar we trots op zijn is Bewust Ambtelijk Vakmanschap. Dat is een negen weken durende training waar je, aan de hand van casuïstiek, mindfulness en positieve psychologie leert toepassen. Het gaat over zelfreflectie en het intra-persoonlijke proces; wat gebeurt er bij mij en wat doet dit met de ander?’

Innoveren binnen de overheid

Mindful Rijk is een vorm van sociale innovatie binnen de overheid. De trainingen en workshops kunnen een krachtige hulpbron zijn voor het functioneren van medewerkers. Ze zijn meer gefocust, creatiever, vitaler en hebben minder last van stress. Persoonlijke kenmerken zoals optimisme en veerkracht hebben ook een positief effect op de bevlogenheid. Een mindful werkomgeving kan de creativiteit en innovatiebereidheid vergroten. ‘Door aan te sluiten bij thema’s als het Strategisch personeelsbeleid Rijk 2025 en het programma Ambtelijk vakmanschap kunnen we onze diensten laagdrempelig aan rijkscollega’s aanbieden. Wij willen dat mindfulness een vast onderdeel wordt van werken voor het Rijk; toegankelijk voor alle ambtenaren en geïntegreerd in programma’s en werkwijzen. Onze missie is het creëren van bewustwording en een positieve werkomgeving die een bijdrage levert aan een bevlogen werkcultuur, zodat wij ons met zijn allen kunnen inzetten voor Nederland’, aldus Inge.

Werken vanuit kracht en waarden

‘We merken dat de interesse in mindfulness binnen de overheid groeit. Na twee coronajaren en de snelle opkomst van hybride werken kijken veel mensen opnieuw naar hoe ze hun leven en werk inrichten. Door Ambtelijk vakmanschap kijken veel ambtenaren naar hoe ze meer vanuit hun waarden kunnen werken en dat uitdragen. Daar helpt positieve psychologie bij. Onterecht ook wel eens happy-o-logie genoemd. Martin Seligmann is de grondlegger ervan. Volgens zijn wetenschappelijke onderzoek heeft elk mens vierentwintig sterke kanten. Sommige zijn sterk ontwikkeld, andere minder. Volgens Seligmann heeft elk mens een Top vijf sterke kanten, als je die kunt inzetten ben je het meest authentiek en het gelukkigst. Zo word je dan ook ervaren. Het is interessant om je bewuster te worden van je sterke kanten en vanuit je kracht te werken.’

Onderzoek naar impact

‘Een mooi voorbeeld van wat mindfulness en positieve psychologie kunnen doen binnen een organisatie vind je bij het Ministerie van Financiën. Daar geven we al drie jaar trainingen en workshops voor iedereen, van medewerkers tot en met het topmanagement. Omdat we een expertisecentrum zijn, doen we met TNO onderzoek naar de effecten van ons werk. Bij een training, workshop of interventie krijgen deelnemers een vragenlijst zodat wij de effecten kunnen meten. Bij het Ministerie van Financiën hebben we de impact van onze trainingen op de bevlogenheid van medewerkers onderzocht. Uit de metingen blijkt dat die met 0,2 punten is toegenomen. Een onderzoek kan bijvoorbeeld ook gaan over het maken van bewuste keuzes of hoe men ambtelijk vakmanschap ervaart. Als uit een onderzoek blijkt dat de impact van een initiatief gering is, dan passen we ons programma erop aan. Gelukkig komt dat nauwelijks voor. Binnen de Rijksoverheid heeft Mindful Rijk een gemiddelde klantwaardering van 9.0. Tot nu zitten we op een goed spoor, steeds meer collega’s doen aan mindfulness,’ vertelt Inge enthousiast.  

Meer weten?

Wil je meer weten of mindfulness of er direct mee aan de slag? Neem een kijkje op de website van Mindful Rijk.

4 tips voor mindful werken

  • Haal voor je met je neus in je to-do list duikt een paar minuten bewust adem. Voel wat je via je zintuigen ervaart en ga dan pas aan het werk.
  • Concentreer je op één ding tegelijk. Zet bijvoorbeeld je telefoon uit tijdens vergadering. En doe geen ander werk tijdens een hybride meeting.
  • Geef niet direct antwoord, maar stel vragen. Onderzoek wat je gesprekspartner écht wil.
  • Luister met aandacht. Als je merkt dat je gedachten afdwalen om een antwoord te bedenken, ga terug naar wat er wordt gezegd en blijf daar.