Vanuit de schoolbanken direct aan de slag met COVID-19

Voor de bestrijding van het coronavirus is het niet alleen wachten op een vaccin. Ook slimme apps die meehelpen om meer grip op corona te krijgen, zijn broodnodig. Tim Schüller en Hemin Hawezy werken hier als Rijks I-trainee hard aan mee. Net uit de schoolbanken en nu al bezig met onderwerpen waar de kranten vol van staan.

Tim Schüller en Hemin Hawezy

Rijks I-trainee

Een traject van 2 jaar, met elke 8 maanden een andere opdracht: dat is de route van elke Rijks I-trainee. Maar met de coronacrisis kreeg deze periode voor Tim Schüller, Rijks I-trainee Data bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), een onverwachte wending. ‘Bij VWS zou ik aan de slag gaan met bevolkingsonderzoeken, maar mijn begeleider raakte betrokken bij de ontwikkeling van apps ter bestrijding van het virus. Ik kon aanhaken.’

‘Als trainee krijg je verantwoordelijkheid en heb je meteen een positie in het team’ - Hemin Hawezy

Projecten in crisistijd

Een enorme kans, vindt Tim. ‘Je merkt hoe er van verschillende kanten - vanuit de politiek en de pers - naar je werk wordt gekeken, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van de thuisrapportage-app en de notificatie-app. Je leert heel goed van: ‘oké, dit zijn de dingen waar je echt op moet letten. Bijvoorbeeld de privacyaspecten.’ In april 2020 vond een hackathon plaats, waarbij diverse organisaties, onafhankelijke experts en belangstellenden konden adviseren over de corona-apps. Hieruit bleek dat het ontwikkelen van een app door het eigen bouwteam, aangevuld met mensen uit de markt, de beste optie was. ‘Het is zo knap dat dit binnen 2 maanden is gelukt. Daar ben ik wel trots op, dat ik daaraan een kleine bijdrage heb geleverd.’

Programma van eisen

De thuisrapportage-app is bedoeld voor mensen die al positief zijn getest op corona. De gebruiker van de app kan de contacten registreren en eenvoudig delen met de GGD. Veel meer in het nieuws is de notificatie-app, die laat weten of je bij iemand met COVID-19 in de buurt bent geweest. Bij de laatste app is Tim vooral bezig met het opstellen van het programma van eisen. ‘Je moet goed weten wat de business wil, in dit geval de GGD. Een programma van eisen helpt om ervoor te zorgen dat iedereen hetzelfde voor ogen heeft. De business en de technici.’

Zicht op kosten IT

Ook Hemin Hawezy viel als Rijks I-trainee met zijn neus in de boter. Hij houdt zich als trainee bezig met informatievoorzieningen, informatiebeleid en IT bij de Chief Information Office Rijk, dat onder het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties valt. ‘In het begin van mijn traineeship was ik verantwoordelijk voor het Informatiestatuut waarin bijvoorbeeld wordt onderzocht hoeveel het Rijk kwijt is aan IT. Daarin vergeleken we de gegevens van alle ministeries. En keken we naar privacy en informatiebeveiliging. En welke rol de IT-contracten hierin spelen. Zo kun je inzicht krijgen of je te veel uitgeeft als Rijksoverheid en wat de verschillen zijn tussen ministeries. Daarop kun je weer het beleid aanpassen.’

Online thuiswerken en samenwerken

Dat duurde tot mei 2020. Toen werd een 1,5 meter-rijksdienstprogramma opgezet. Hemin draaide hierin mee. ‘Je ziet nu heel duidelijk hoe de Nederlandse samenleving gebaat is bij een wendbare overheid die digitaal goed functioneert’, vertelt Hemin. ‘Het werk gaat door, maar nu vanuit huis. De infrastructuur hiervoor was in principe al voorhanden. Maar nu kregen we natuurlijk plotseling te maken met een enorme piek in de vraag. Zowel naar onze IT-diensten als ondersteuning. Bij ons kwam toen de opdracht te liggen: hoe geven we dat thuiswerken, óók het samenwerken, vorm?’

Digitale bekwaamheid

Videobellen bleek een belangrijke schakel in het online samenwerken. Zoom werd geschrapt vanwege gebrekkige privacy. Rijksvideo-vergaderen werd uitgerold. ‘We keken naar de faciliteiten van ambtenaren thuis, maar ook hoe de gebouwen zijn ingericht, zodat collega’s ook hier aan de slag kunnen. Je kijkt naar de hele IT-infrastructuur, maar ook naar software en de digitale bekwaamheid van de collega’s. Veel mensen konden al vanuit huis werken, maar deden dat niet of nauwelijks. Dan blijkt dat ze hun token – die je nodig hebt om op afstand verbinding te maken met het netwerk van het Rijk – kwijt zijn, of het wachtwoord vergeten. Daarvoor moet dus ondersteuning komen.’

‘Het is zo knap dat dit binnen 2 maanden is gelukt. Daar ben ik wel trots op, dat ik daaraan een kleine bijdrage heb geleverd’ - Tim Schüller

Online werken

Voor sommige rollen bleek het thuiswerken best ingewikkeld. ‘Voor het ontwikkelen van applicaties werk je vaak in scrumteams’, noemt hij als voorbeeld. ‘Om met meerdere mensen echt samen te werken is online nogal een uitdaging. Maar toch hebben we geleerd dat je het meeste werk wel vanuit huis kunt doen.’ Dat levert nieuwe inzichten op voor de toekomst, vervolgt Hemin. ‘Dus kijken we niet hoe we het nú kunnen regelen, maar ook hoe we hier de komende jaren structureel aan kunnen bijdragen. Hoe we het online werken het beste kunnen gaan inrichten voor de lange termijn.’

Geen stage

Wanneer hij terugblikt op de afgelopen maanden is hij blij met de kansen die hij heeft gekregen. ‘Het is niet te vergelijken met een stage. Als trainee krijg je verantwoordelijkheid en heb je meteen een positie in het team. Je kunt gebruikmaken van de deskundigheid van collega’s die er al jaren werken. Als pas afgestudeerde is dat ideaal. Natuurlijk kom je net uit de schoolbanken, maar hier krijg je de ruimte om meteen diep in de inhoud te duiken en daaraan iets toe te voegen.’

Dit artikel is geschreven door de redactie van Werken voor Nederland en overgenomen van deze website.