AI in ruimtevaart: ‘Het voelt soms een beetje als magie’
Toen Nout van Deijck vorig jaar zijn traject als Rijks I-trainee afrondde, ging hij direct aan de slag bij I-Interim Rijk. In zijn huidige opdracht bij het Netherlands Space Office (NSO) bouwt hij verder aan het beschikbaar maken van satellietdata voor maatschappelijke doeleinden en het onderzoeken van de toenemende rol van Artificial Intelligence binnen de ruimtevaartsector.
Wat doet het NSO precies?
Nout: ‘Zoals ze in de Verenigde Staten de NASA hebben, hebben wij in Nederland het ruimtevaartagentschap NSO. Natuurlijk zijn die twee niet te vergelijken in grootte, maar omdat NSO veel samenwerkt met andere Europese landen, wordt er wel degelijk aan grote programma’s gewerkt. Zo zijn we als Nederland lid van de European Space Agency (ESA) en dragen we met kennis en middelen bij aan verschillende initiatieven en missies. Ook proberen we de positie van de Nederlandse ruimtevaartsector te bevorderen. Er zijn veel bedrijven die slimme dingen doen met satellietdata, maar er worden bijvoorbeeld ook speciale zonnepanelen voor satellieten ontwikkeld. Een van de dingen die wij doen is het uitgeven van subsidies om innovatieve ideeën te ondersteunen. Ook zetten we samen met overheidspartners aanbestedingen uit om opgaven met satellietdata op te pakken.’
Wat doe je bij het NSO?
‘Je kunt ontzettend veel zien en meten vanuit de ruimte, en dat kun je allemaal gebruiken voor maatschappelijke doeleinden. Aangezien er zo ontzettend veel data beschikbaar zijn, leefde de behoefte om hier structuur in aan te brengen. Vanuit mijn vorige rol als Rijks I-trainee ben ik daarom bij het NSO gestart om die dataplatformen in kaart te brengen en de informatie op een betere manier beschikbaar te stellen, in dit geval via de cloud. Toen ik vanuit het Rijks I-Traineeship de overstap maakte naar I-Interim Rijk, ben ik bij het NSO gebleven om deze opdracht af te ronden en mij daarnaast ook te verdiepen in de ontwikkelingen van AI in de sector. We merken dat bedrijven die subsidies aanvragen steeds vaker met voorstellen komen waarin AI-technologie wordt toegepast. Ook ESA komt met steeds meer projecten met AI-aspecten, dus daar moeten we op aanhaken en inhoudelijk over mee kunnen praten.’
Hoe ga je daarin te werk?
‘Dat is in het begin veel uitzoekwerk: wat gebeurt er nu op het gebied van AI in de ruimtevaart? Wat is de impact? En hoe beoordelen we subsidieaanvragen van Nederlandse bedrijven die met AI aan de slag willen? Je ziet dat er vanuit verschillende overheidsorganisaties zoals inspecties, de politie, of bijvoorbeeld de brandweer, behoefte is aan doelgerichte en slimme interpretatie van satellietdata. Met hulp van AI kunnen zij bijvoorbeeld beter in de gaten houden wanneer er opvallende veranderingen in satellietbeelden voorkomen. Zelflerende algoritmen kunnen hier een belangrijke rol in spelen. Dit kan van pas komen bij verschillende opgaven; van de aanpak van illegaal grondbezit tot het bestrijden van natuurbranden. Dit soort vragen zetten wij uit in de markt, zodat Nederlandse bedrijven hier via een mini-competitie voorstellen voor kunnen indienen. Zo proberen wij de oplossing te faciliteren door de juiste partijen en de juiste kennis aan elkaar te knopen.’
“Bijzonder om met ruimtevaarttechniek maatschappelijke issues op te lossen”
Wat vind jij het leukst aan je klus?
‘Het is leuk om met nieuwe, innovatieve technologie bezig te zijn. En het is bijzonder om met ruimtevaarttechniek maatschappelijke issues op te kunnen lossen. NSO is een kleine, prettige organisatie. Er wordt hard gewerkt door slimme mensen, met een goede dosis humor en onderling respect. Ik ben nog relatief jong, maar mijn inbreng wordt net zo gewaardeerd als die van ieder ander. Ik krijg de kans om over verschillende zaken mee te denken, het staat me vrij om overal bij aan te sluiten. En hoe gaaf is het om met ruimtevaart bezig te zijn? Sommige dingen die je misschien associeert met science fiction, gebeuren al echt. Het voelt soms een beetje als magie!’