Een confronterende coach, zo stond Wil Hamberg bekend bij InterCoach. Een beschrijving waar ze zich wel in kan vinden. Na een 24 jaar lange carrière als coach bij InterCoach neemt Wil Hamberg (70) afscheid. Wat maakt collega-coaching binnen de overheid zo waardevol? En welke lessen heeft ze in al die jaren geleerd?
Coaching werkt het beste als je het speelveld kent
“Een coach gaf mij ooit het advies: ‘Zeg gewoon nee, geef je grens aan’. Ook als het gaat om een bewindspersoon. "Dat is ook een mens", was de uitspraak. Nu kan ik erom lachen, maar dit voorbeeld laat zien waarom collega-coaching zo belangrijk is. Omdat je het speelveld deelt, snappen coach en coachee elkaars wereld beter. Onhaalbare acties voor de coachee worden snel weg gefilterd.”
Wil benadrukt niet alleen de coachee profiteert. “Ik gebruikte de test: zou ik het perspectief dat ik geef ook zelf kunnen toepassen? Dat voelt eerlijk en herkenbaar voor iedereen. Collega-coaching werkte voor mij twee kanten op. Als ik iemand coachte die het lastig vond om zijn leidinggevende aan te spreken, vroeg ik me ook af: hoe doe ik dat zelf met mijn eigen team? Zo blijf je scherp en leer je van elkaar.”
Een wereld achter de eerste vraag
“Coaching is vaak als het verplaatsen van een dierenhuid die strakgespannen hangt aan verschillende spijkertjes. Als je één spijker verschuift, ontstaan er plooien op andere plekken. Zo is het ook met de vragen die mensen meenemen in coaching. Dus als een coachee met een bepaald thema of vraagstuk binnenkomt, dan stuit je gedurende het coachtraject of vaak al tijdens de intake op andere thema’s waar je samen ook naar moet kijken. Er zit altijd nog een vraag achter de vraag.”
De echte uitdaging: van inzicht naar doen
“Inzicht krijgen is het makkelijkste deel van coaching, ernaar handelen is waar het moeilijk wordt. Coaching helpt dan om te oefenen, kleine stapjes te zetten. En een spiegel voor te houden als een stap toch weer een uiting van het oude patroon blijkt te zijn.”
“Het is de rol van de coach om dergelijke patronen zichtbaar te maken, zodat de coachee ook werkelijk kan veranderen”
Wil geeft een eigen casus, een coachee die onduidelijke opdrachten van een leidinggevende kreeg. “We werkten aan wat de coachee zelf kon doen om duidelijkheid te krijgen. Het inzicht van de coachee was: ‘ik wil meer proactief zijn richting mijn leidinggevende en vanuit mijzelf met concrete voorstellen komen waar mijn leidinggevende alleen ja of nee op hoeft te zeggen’. In het vervolggesprek meldde de coachee: ‘ik heb mijn leidinggevende heel duidelijk gezegd dat hij de opdracht moet verduidelijken’. Een oplossing die een uiting is van de kwaal, want het lijkt proactief, maar het plaatst nog steeds de oplossing bij de ander. Ik had duidelijk een slagje dieper moeten oefenen met de coachee. Het is de rol van de coach om dergelijke patronen zichtbaar te maken, zodat de coachee ook werkelijk kan veranderen.”
Na 24 jaar coachen heeft Wil Hamberg vele coachtools in haar gereedschapskist. Zoals de systemische triade die inzicht geeft in hoe driehoeksrelaties elkaar kunnen beïnvloeden.
24 jaar Intercoach
“Ik stapte in toen InterCoach net een jaar bestond. Een heerlijke begintijd. Bevlogen mensen en de beste leermeesters. Duizend bloemen bloeiden. De groei en het succes. Maar die groei kende ook zijn pijn. De noodzaak om van herkenbare trekkers door te schakelen naar een herkenbare organisatie. De losse bloemen moesten wel een verkoopbaar boeket worden. Daarin paste niet meer elke grasspriet en kiezen is verliezen. Die fase is doorstaan. InterCoach is een florerende organisatie geworden, met een betekenisvolle rol binnen de overheid.”
“Ik zie InterCoach als organisatie die altijd op zoek blijft naar behoeften die nog amper worden onderkend”
“Een organisatie die goed onderhoud verdient, maar in mijn ogen altijd op zoek moet blijven naar nieuwe horizonten. Bijvoorbeeld hoe coaching kan bijdragen aan de weerbaarheid van ambtenaren met nieuwe uitdagingen, zoals algoritmen die kennis maar ook misinformatie verspreiden. Ik zie InterCoach als organisatie die altijd op zoek blijft naar behoeften die nog amper worden onderkend. In dat laatste zit de schatplichtigheid aan de pioniers van het eerste uur.”
Over Wil HambergIn haar primaire baan werkte Wil in diverse, vooral leidinggevende, functies bij Rijksoverheid. Sinds 2001 coachte ze via InterCoach tientallen collega-ambtenaren. |