Intervisie: leren van en met elkaar

Alexander van Hedel werkte afgelopen jaar vanuit InterCoach bij Switch, een organisatie binnen de Belastingdienst (zie kader). Als coach verzorgde hij het intervisiegedeelte van een groepstraject voor ontwikkeling en mobiliteit. Dat beviel zo goed, dat Switch voornemens is vaker te gaan samenwerken met InterCoach, tot vreugde van InterCoach en Switch-projectleider en -adviseur Sjanien Nikolić.

Namens Switch zocht Sjanien Nikolić vorig jaar een partner die het intervisiegedeelte kon verzorgen voor het ontwikkel- en mobiliteitstraject van een groep medewerkers van de concerndirectie Communicatie van de Belastingdienst. Deze mensen volgden een jaar lang samen een traject waarin ze meer leren over wat ze kunnen en willen. Sjanien legt uit waarom de organisatie een externe samenwerking zocht: ‘De Belastingdienst heeft een eigen coachingspool, maar onze coaches werken vooral met individuen. Voor dit traject zochten wij een partner die met groepen kon werken. Als Belastingdienst kijken wij als eerste binnen het Rijk en zo kwamen we al snel uit bij de expertise van InterCoach. Juist intervisie van buitenaf en bekend met de (rijks)overheid geeft een inspirerende blik die mensen helpt hun perspectief te verbreden, en verder te kijken dan de Belastingdienst. Die inspiratie vind ik belangrijk. Om die reden werkten we in dit traject ook met externe jobsearchers.’

Veilige intervisie

Alexander van Hedel van InterCoach was degene die “de communicatiegroep” begeleidde gedurende vijf sessies. Intervisie is een vorm van collegiale coaching, vertelt hij, waarin vragen aan elkaar goed worden voorbereid en altijd een relatie hebben met de casuïstiek. In een groep wordt veel gereflecteerd en gespiegeld. Goede begeleiding zorgt ervoor dat iedereen aan het woord komt. Alexander vindt intervisie een fijne manier van coaching, die soms confronterend kan zijn, maar altijd professioneel blijft. Veiligheid en professionaliteit staan voorop.  

Wat hem deze keer raakte was de diversiteit van de groep en hun vermogen om met en van elkaar te leren. Hij zegt: ‘Dit was een groep professionals van verschillende leeftijden en functieniveaus, van secretaressen tot senior communicatieadviseurs en alles daartussen. De verschillen waren precies de reden waarom intervisie extra goed bij hen werkte. Al die lagen uit de organisatie kwamen samen, in veiligheid, en zagen dat anderen uit de groep hetzelfde hadden ervaren als zij. Dat werkt. We hebben hele mooie sessies gehad en een mooi afscheid. Ik ben er trots op hoe we intervisie vanuit InterCoach hebben ingezet voor de Belastingdienst.’

Sjanien Nikolić en Alexander van Hedel

Herkenning helpt

Sjanien vult aan dat herkenning vaak een eerste stap is in het doorbreken van bestaande denkpatronen, waardoor mensen verder kunnen met nieuwe ideeën. ‘Anderen hebben hetzelfde gedacht of gevoeld als jij, maar zijn daar niet per se op dezelfde manier mee omgegaan. Dat kan leerzaam zijn en deelnemers helpen de volgende stap te zetten in hun ontwikkeling.” Herkenning door anderen maakt ook dat mensen verder kunnen gaan kijken en dingen achter zich kunnen laten en loslaten. Alexander: “Dat doen we stapje voor stapje, anders gaan mensen struikelen.’

Als voorbeeld van een denkpatroon noemt hij de overtuiging “zo doen wij dat nooit”. Alexander zegt: ‘In onze groep zaten mensen die 30 jaar hetzelfde werk hadden gedaan en nu moesten nadenken wat ze anders konden gaan doen. De groep stelde hen daar vragen over, zonder een oplossing te geven, want dat moet iemand echt zelf ontdekken. Alleen in de laatste sessie mogen groepsleden advies geven, maar dan zo geformuleerd dat het de ander ruimte geeft om te kiezen welke actie bij hem of haar past. “Als mij deze vraag gesteld zou worden, dan zou ik zus of zo antwoorden”.’ Alexander noemt intervisie een enorm krachtig instrument. ‘Ik ken een groep die al 15 jaar bij elkaar is en inmiddels over de hele wereld is versnipperd, maar nog steeds bij elkaar komt voor hun intervisiemomenten.’

Het groepstraject van een jaar kent ook individuele momenten, vertelt Sjanien. ‘Maar ook wanneer mensen een persoonlijk ontwikkelingsplan maken, houden we de intervisiemomenten in stand. Intervisie houdt de groep bij elkaar en geeft mensen steun. We zien hun zelfvertrouwen groeien en de mate van regie die ze nemen over hun toekomst.’

Aanpak op maat

Het is lastig concrete resultaten te koppelen aan de sessies. Uit het belevingsonderzoek onder de deelnemers kwamen lovende woorden terug over intervisie als instrument en voor Alexander als coach. ‘Mensen hebben het als positief ervaren en als zeer nuttig,’ zegt Sjanien. ‘Daarom wil ik in een volgend traject eerder beginnen met intervisie en het vaker inzetten.’ Alexander knikt enthousiast. ‘Wat ik ook top vind aan dit hele traject, als ik voor mezelf spreek, is de afstemming met Sjanien. We voelden elkaar aan en zaten op één lijn over wat deze professionals nodig hadden en wat we hen dan gingen bieden. De klant neemt niet zomaar even een training af, we bespreken de opzet en passen aan zodat het echt past. Zo wordt intervisie van InterCoach een heel effectief instrument voor de Belastingdienst.’

Switch is de organisatie binnen de Belastingdienst die door een combinatie van ontwikkelen, werken en mobiliteit een bijdrage levert aan gezonde instroom, doorstroom en uitstroom van mensen binnen de Belastingdienst. Als onderdeel hiervan biedt zij in opdracht van directies onder andere vrijwillige groepsgewijze ontwikkel- en mobiliteitstrajecten aan. De afgelopen jaren heeft Switch zich ontwikkeld tot een breed leer-, werk- en mobiliteitsbedrijf voor groepen medewerkers, al dan niet met een arbeidsbeperking (medewerkers Wet banenafspraak).

Switch biedt in samenspraak en in opdracht van directies ook vrijwillige organisatiegestuurde groepsgewijze ontwikkel- en mobiliteitstrajecten aan zittende medewerkers die zich duurzaam willen ontwikkelen en een ander perspectief zoeken, binnen of buiten de Belastingdienst. Medewerkers krijgen een volledig programma onder persoonlijke begeleiding van een trajectmanager en betrokken experts zoals een loopbaanadviseur en een jobsearcher.